Cây lúa là loại cây lương thực vô cùng quan trọng, có nguồn gốc ở vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới của khu vực Đông Nam châu Á và châu Phi. Cây trồng thích nghi rất rộng với những đặc điểm sinh thái phù hợp với lúa gạo khác nhau. Các đặc điểm sinh thái như: đất, nước, nhiệt độ,… sẽ quyết định loại hình cây lúa, cơ cấu giống, thời vụ gieo cấy, biện pháp canh tác và hình thành các vùng trồng lúa gạo khác nhau.
Cây lúa là loại thực vật thuộc một nhóm các loài cỏ đã thuần dưỡng. Chiều cao cây khoảng từ 1 - 1.8m tùy loại giống, với các lá mỏng, hẹp khoảng 2 - 2.5cm và dài từ 50 - 100cm. Rễ chùm, có thể dài tới 2 - 3 m/cây trong thời kỳ trổ bông.
Tùy thuộc vào từng giai đoạn sinh trưởng, phát triển mà lá lúa sẽ có màu khác nhau. Khi cây lúa chín ngả sang màu vàng, các hoa nhỏ, màu trắng sữa, tự thụ phấn mọc thành các cụm hoa phân nhánh cong hay rủ xuống, dài từ 30 - 50cm. Hạt lúa loại quả thóc (hạt nhỏ, cứng của các loại cây ngũ cốc) dài 5 - 12mm và dày 1 - 2mm. Cây lúa non được gọi là mạ.
Cây lúa thích hợp trồng ở nơi đất phù sa màu mỡ, chân đất gieo cấy lúa gạo cần được cày bừa kỹ. Tùy thuộc vào loại chân đất và địa hình mà bà con nông dân nên làm ruộng theo kiểu làm ải hay làm dầm. Ruộng lúa làm ải cần được phơi kỹ, ruộng làm dầm cần đảm bảo giữ được nước. Việc làm ải đất có tác dụng giải phóng dinh dưỡng trong đất, đào thải độc tố và giúp tiêu diệt nguồn bệnh còn tồn tại trong đất. Mặt ruộng cần phải làm phẳng để thuận lợi cho việc cấy và điều tiết nước. Trước khi cấy lúa, ruộng cần đảm bảo được làm sạch gốc rạ và cỏ dại để giúp lúa cấy xong được phát triển thuận lợi.
Nhiệt độ là một trong những yếu tố quan trọng quyết định đến tốc độ sinh trưởng của cây trồng nhanh hay chậm, tốt hay xấu. Cây lúa thích hợp phát triển trong điều kiện nhiệt độ từ (20 - 30 độ C), trong phạm vi nhiệt độ này, cây lúa sẽ phát triển càng mạnh.
Khi nhiệt độ trên 40 độ C hay dưới 17 độ C, cây lúa sẽ tăng trưởng chậm lại. Dưới 13 độ C, cây lúa sẽ ngừng sinh trưởng, nếu tình trạng này kéo dài 1 tuần, cây trồng sẽ chết. Phạm vi nhiệt độ mà cây lúa có thể chịu đựng được và nhiệt độ thích hợp nhất thay đổi tùy theo giống lúa, giai đoạn sinh trưởng, thời gian bị ảnh hưởng là tình trạng sinh lý của cây lúa gạo.
Nước có vai trò vô cùng quan trọng trong sự phát triển của cây lúa, tùy vào từng giai đoạn mà cây lúa có nhu cầu về lượng nước khác nhau. Đối với giai đoạn đẻ nhánh, bà con nên duy trì mức nước 2 - 3cm.
Khi cây lúa đẻ gần đủ số nhánh hữu hiệu, người nông dân tiến hành hãm đẻ nhánh bằng cách tháo cạn nước trong ruộng, phơi ruộng rạn chân chim khoảng 7 - 10 ngày hoặc cho nước vào ruộng ngập 10 - 12cm (đối với ruộng không tháo được nước), ngâm trong khoảng 7 - 10 ngày. Tiếp đến, bà con duy trì mức nước trong ruộng lúa từ 3 - 5cm khi lúa đỏ đuổi tháo cạn nước để tiện thu hoạch.
Đặc điểm sinh thái phù hợp với lúa gạo là khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa và cận nhiệt. Ngoài ra, Việt Nam còn có điều kiện tự nhiên thuận lợi như đất phù sa màu mỡ, mưa quanh năm, nguồn nước phong phú,… Cây lúa gạo ưa nóng ẩm và chân lúa ngập nước, nhờ vậy nên rất hợp để trồng ở nước ta.
Tuy nhiên, tình hình biến đổi khí hậu đã làm thay đổi đặc điểm sinh thái phù hợp với lúa gạo. Nước biển dâng gây ra ngập lụt cho các vựa lúa chủ lực, có thể kể đến đồng bằng sông Hồng, duyên hải miền Trung và đồng bằng sông Cửu Long. Đi kèm với đó là tình trạng xâm nhập mặn khiến cho diện tích trồng lúa giảm mạnh. Nhiệt độ tăng cao, kéo dài gây thiếu độ ẩm và thiếu nước canh tác cho cây lúa gạo.
Trên cây trồng thường gặp phải các loại sâu bệnh hại như: bệnh nghẹt rễ lúa, bệnh đạo ôn, sâu đục thân, sâu cuốn lá,… Để đảm bảo năng suất khi thu hoạch, người nông dân cần thường xuyên kiểm tra và tiến hành phun thuốc trừ sâu bệnh sớm. Bà con nên sử dụng máy bay phun thuốc sâu không người lái của DigiDrone cung cấp để phòng trừ và diệt sâu bệnh sớm. Khi sử dụng drone phun thuốc sẽ giúp công suất phun tăng gấp 20 lần nhân công lao động thủ công, giúp tiết kiệm chi phí, thời gian và giải phóng sức lao động, bảo vệ sức khỏe con người.
Bà con quan tâm đến sản phẩm vui lòng liên hệ ngay với DigiDrone Việt Nam để được tư vấn cụ thể nhé!
Điện thoại: 0968 66 88 99
Email: [email protected]
Link nội dung: https://nhungbaivanhay.edu.vn/dac-diem-sinh-thai-cua-cay-lua-gao-la-ua-khi-hau-a68644.html