Mụn đầu đen là gì? Nguyên nhân và cách điều trị tận gốc hiệu quả

Mụn đầu đen là loại mụn có kích thước nhỏ thường xuất hiện trên da khi những lỗ chân lông bị tắc nghẽn do vi khuẩn, bụi bẩn hay các lớp da chết tồn đọng. Cơ chế hình thành thành mụn là do lượng dầu sản sinh trên bề mặt da không thể thoát ra nên gây mụn cùng với việc nốt mụn hở nên dễ dàng bị oxy hóa do tiếp xúc trực tiếp với không khí và dần chuyển sang màu đen rất đặc trưng.

Thông thường, mụn đầu đen có kích thước nhỏ (khoảng 1mm), phần nhân mụn màu đen trồi lên trên bề mặt da và thường xuất hiện ở 2 bên má, đặc biệt vị trí mụn phổ biến nhất là mụn đầu đen ở mũi. Ngoài ra, loại mụn này cũng có thể xuất hiện trên các bộ phận cơ thể khác như cánh tay, cổ, ngực hoặc vai. Ngoài ra, tình trạng tắc nghẽn lỗ chân lông đều có thể xảy ra trên mọi loại da nên mụn đầu đen có thể xuất hiện trên da dầu, da thường hoặc da khô.

>>> Xem thêm: Mụn Đinh Râu Là Gì? Cách Nhận Biết Và Xử Lý Đúng, An Toàn

Mụn đầu đen thường gặp ở hai bên má và mũi (Nguồn: Internet)

Có rất nhiều nguyên nhân khiến mụn đầu đen xuất hiện và phát triển trên da. Một số nguyên nhân phổ biến cụ thể như sau:

• - Sự hoạt động mạnh mẽ của tuyến bã nhờn: Một trong những nguyên nhân khiến mụn đầu đen xuất hiện đó là do tuyến bã nhờn hoạt động mạnh mẽ gây ra tình trạng bít tắc lỗ chân lông. Khi hoạt động nhiều và liên tục như vậy, làn da sẽ có cơ chế tiết dầu nhiều hơn. Điều này vô tình tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn và bụi bẩn bám lại trên da, khiến mụn hình thành.
• - Sự xâm nhập của vi khuẩn P.Acnes: Sự xâm nhập của vi khuẩn gây mụn P.Acnes cũng là nguyên nhân phổ biến khiến mụn xuất hiện trên da. Môi trường sống xung quanh không được đảm bảo sạch sẽ. Bạn thường có các thói quen xấu gây mụn như sờ tay lên mặt, hiếm khi thay chăn, ga, gối, nệm,...Tất cả đều là điều kiện thuận lợi để giúp vi khuẩn hình thành và phát triển trên da, gây ra các loại mụn thường gặp như mụn đầu đen, mụn nội tiết, mụn bọc, mụn cám,...
• - Sử dụng sản phẩm chăm sóc da không phù hợp: Kem dưỡng ẩm, kem dưỡng da gốc dầu và các sản phẩm dành riêng cho tóc có chứa Sunfat trong bảng thành phần có khả năng làm bít tắc lỗ chân lông và gây ra tình trạng mụn đầu đen. Do đó, bạn cần tìm hiểu kỹ càng về các món đồ mỹ phẩm thường dùng để đảm bảo sản phẩm không chứa dầu, không mùi, bảo vệ da khỏi sự tấn công của mụn hiệu quả.
• - Chế độ ăn uống không lành mạnh: Thường xuyên tiêu thụ thức ăn nhiều dầu mỡ, đồ cay nóng, nước ngọt, cà phê, bia, rượu,... có thể gây ra mụn đầu đen do kích thích tuyến bã nhờn hoạt động mạnh.
• - Không uống đủ nước hàng ngày: Nước đóng vai trò vô cùng thiết yếu trong loại bỏ chất cặn bã khỏi cơ thể, giúp da sạch sẽ, tươi tắn và khỏe mạnh. Thiếu nước sẽ dẫn đến tích tụ độc tố trong cơ thể và làm da dễ bị mụn đầu đen.
• - Lối sống không khoa học: Mất cân bằng nội tiết do căng thẳng, bận rộn, ăn ngủ không điều độ, ảnh hưởng của chu kỳ kinh nguyệt; tiết mồ hôi nhiều, môi trường sống ô nhiễm, độ ẩm cao; không chú ý vệ sinh da kỹ lưỡng,... đều là những nguyên nhân gây mụn đầu đen hàng đầu.
• - Tự ý dùng thuốc không qua tư vấn: Việc lạm dụng các loại thuốc uống chăm sóc da có chứa Lithium, Corticoid trong bảng thành phần cũng khiến mụn đầu đen phát sinh. Một số người cũng tự ý sử dụng thuốc ngừa thai có chứa Androgen để trị mụn, thuốc chống động kinh,...mà không cần tuân theo chỉ định của bác sĩ. Điều này không chỉ gây tác động tiêu cực đến các cơ quan trong cơ thể mà còn làm da tăng tiết bã nhờn, khiến da nhạy cảm dễ nổi mụn và hình thành mụn đầu đen.

>>> Xem thêm: Mụn cóc là gì? Nguyên nhân, biểu hiện, cách trị, phòng ngừa

Bít tắc lỗ chân lông gây nên tình trạng mụn đầu đen (Nguồn: Internet)

Mụn đầu đen có tự hết được không là vấn đề rất nhiều người quan tâm? Câu trả lời là mụn đầu đen không thể tự hết do đây là loại mụn có kích thước nhỏ, nằm ẩn dưới lỗ chân lông với phần nhân cứng và to dần. Nếu không được xử lý kịp thời, độ cứng và khả năng ẩn sâu của mụn đầu đen sẽ gia tăng. Chỉ trong trường hợp nhân mụn gần bề mặt da thì mới có khả năng bong tróc tự nhiên trong quá trình làm sạch da. Để tránh làm tổn thương da và khiến mụn lan nhiều hơn, bạn cũng không nên tự ý nặn đầu đen mụn tại nhà.

>>> Xem thêm: Không nặn mụn có tự hết không? Có nên chờ mụn tự khỏi?

Hiện nay, có nhiều giải pháp điều trị mụn đầu đen mang lại hiệu quả cao, đảm bảo an toàn mà bạn có thể áp dụng dễ dàng. Dưới đây là một số cách trị mụn đầu đen tại nhà được nhiều người tin tưởng lựa chọn mà bạn nên tham khảo:

Phương pháp trị mụn đầu đen không kê đơn (OTC)

Với trường hợp mụn nhẹ, bạn có thể áp dụng các cách trị mụn đầu đen tại nhà bằng các sản phẩm chăm sóc da không kê đơn, cụ thể như sau:

• - Làm sạch da bằng sữa rửa mặt và tẩy da chết: Sử dụng sữa rửa mặt trị mụn để ngăn ngừa mụn mới. Kết hợp tẩy tế bào chết định kỳ để giảm sản xuất bã nhờn gây mụn đầu đen. Sử dụng chất tẩy rửa dịu nhẹ chứa axit không mài mòn như Axit Beta Hydroxy (BHA), Salicylic Acid (AHA) hoặc Benzoyl Peroxide để giảm dầu nhờn và tiêu diệt vi khuẩn P.Acnes gây mụn. Nếu dùng sữa rửa mặt có hạt, bạn nên chọn sản phẩm có hạt mịn để không phá vỡ hàng rào bảo vệ da, tránh nhiễm trùng, tổn thương da.
• - Lột da hóa học: Đây là hình thức peel da giúp loại bỏ mụn đầu đen khá phổ biến. Các dung dịch dùng để lột da hóa học thường có nồng độ acid cao. Điều này giúp ích trong việc loại bỏ tế bào chết trên da một cách mạnh mẽ. Một lưu ý nhỏ là nếu muốn thực hiện cách trị mụn đầu đen này, bạn cần phải có kiến thức và kinh nghiệm trong việc sử dụng dung dịch peel da để hiệu quả trị mụn đạt được kết quả như mong đợi.
• - Mặt nạ đất sét: Loại mặt nạ này có công dụng giúp loại bỏ độc tố và hút dầu thừa trên da. Các thành phần trong loại mặt nạ đất sét cũng làm thông thoáng lỗ chân lông, do đó có thể giúp cải thiện tình trạng mụn đầu đen.
• - Gel lột mụn: Giúp loại bỏ tế bào da chết gây mụn đầu đen. Trong quá trình lột, một dung dịch hóa chất mạnh được thoa lên da. Theo thời gian, các lớp da trên cùng bong ra, để lộ lớp da mịn hơn bên dưới. Các loại lột nhẹ có sẵn không kê đơn, trong khi các loại lột mạnh hơn được thực hiện bởi bác sĩ da liễu hoặc chuyên gia chăm sóc da.
• - Sản phẩm/serum trị mụn đầu đen, se khít lỗ chân lông: Trên thị trường có nhiều sản phẩm trị mụn đầu đen và thu nhỏ lỗ chân lông. Tuy nhiên, cần chọn sản phẩm có nguồn gốc rõ ràng, ưu tiên các thương hiệu dược mỹ phẩm được chuyên gia da liễu đánh giá an toàn và khuyên dùng.

>>>Xem thêm: 10 Cách Trị Mụn Ẩn Dưới Da An Toàn, Hiệu Quả, Triệt Để

Đắp mặt nạ đất sét giúp cải thiện tình trạng mụn đầu đen (Nguồn: Internet)

Phương pháp trị mụn đầu đen bằng thuốc kê đơn

Nếu bạn đã sử dụng các sản phẩm chăm sóc da trị mụn không kê đơn trong vài tuần mà không thấy cải thiện, hãy gặp bác sĩ da liễu. Bác sĩ sẽ hướng dẫn bạn sử dụng các loại kem bôi hoặc thuốc kê đơn để kiểm soát và cải thiện tình trạng mụn, ngăn ngừa sẹo hoặc làm mờ sẹo, giảm thiểu tổn thương cho da. Các loại kem bôi và thuốc trị mụn này hoạt động bằng cách giảm sản xuất bã nhờn, giảm sưng viêm hoặc điều trị nhiễm trùng.

Thuốc bôi, kem bôi trị mụn kê đơn

Dưới đây là các loại thuốc bôi, kem trị mụn thường được bác sĩ kê đơn để giảm thiểu tình trạng mụn đầu đen trên mặt:

• - Retinoids: Retinoid được biết đến là chất dẫn xuất vitamin A thường được tìm thấy trong tự nhiên. Đây cũng là hợp chất có công dụng trong việc điều trị mụn đầu đen, hỗ trợ ngăn ngừa sự hình thành của sẹo mụn. Khi mới bắt đầu, bạn chỉ nên sử dụng Retinoids ở nồng độ thấp. Sau một thời gian, khi làn da đã bắt đầu quen dần với sự có mặt của hoạt chất này thì bạn tăng nồng độ từ từ để tăng hiệu quả loại bỏ mụn đầu đen. Retinoid được khuyến khích sử dụng cho da vào ban đêm. Bởi hợp chất này có khả năng làm da nhạy cảm hơn đối với tác động từ ánh nắng mặt trời.
• - Axit Azelaic: Đây là loại axit tự nhiên được sản xuất bởi một loại men có đặc tính kháng khuẩn. Sử dụng kem trị mụn hoặc gel chứa Axit Azelaic 20% có thể kiểm soát sự đổi màu do một số loại mụn trứng cá, bao gồm mụn đầu đen. Tuy nhiên, Axit Azelaic có thể khiến da mặt bị đỏ và kích ứng nhẹ, nên cần thận trọng khi sử dụng.
• - Dapsone (Aczone) 5%: Thoa gel 2 lần/ngày giúp giảm mụn viêm. Lưu ý các tác dụng phụ có thể xảy ra như da nổi mẩn đỏ hoặc khô căng rát trong quá trình sử dụng.
• - Benzoyl Peroxide: Sử dụng hợp chất Benzoyl Peroxide để trị mụn đầu đen là phương pháp mang lại hiệu quả cao được nhiều người áp dụng. Hợp chất hóa học này có công dụng trong việc tiêu diệt ổ vi khuẩn gây mụn trên da. Bạn nên bắt đầu với một lớp mỏng gel Benzoyl Peroxide có nồng độ 5% trên các vị trí có mụn đầu đen. Trong quá trình sử dụng, bạn nên lưu ý đến những tác dụng phụ có thể xảy ra như bong tróc da, da khô nhạy cảm, da thô ráp…

>>> Xem thêm: Mụn dị ứng trên da mặt: Nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết và cách xử lý hữu hiệu

Retinoid - hợp chất có công dụng hỗ trợ trị mụn đầu đen hiệu quả (Nguồn: Internet)

Thuốc uống trị mụn đầu đen kê đơn

Thuốc uống trị mụn đầu đen kê đơn thường được sử dụng khi các phương pháp điều trị không kê đơn (OTC) không hiệu quả. Dưới đây là các loại thuốc uống phổ biến:

• - Kháng sinh đường uống: Đối với mụn mức độ từ trung bình đến nặng, bác sĩ có thể kê kháng sinh để giảm vi khuẩn. Các loại kháng sinh bao gồm tetracycline (minocycline, doxycycline) hoặc macrolide (erythromycin, azithromycin). Tuy nhiên, kháng sinh đường uống nên được sử dụng trong thời gian ngắn nhất để ngăn ngừa tình trạng kháng thuốc và cần kết hợp với các loại thuốc khác (như benzoyl peroxide) để giảm nguy cơ kháng kháng sinh. Lưu ý rằng các loại thuốc này có thể làm da tăng độ nhạy cảm với ánh nắng mặt trời.
• - Thuốc tránh thai kết hợp: Đây là loại thuốc chứa đồng thời 2 hormone sinh dục nữ là Estrogen và Progestin. Sự bổ sung các loại hormone sinh dục nữ này sẽ giúp ức chế các chất tự nhiên gây nên mụn đầu đen. Việc dùng thuốc tránh thai kết hợp cần có hướng dẫn từ bác sĩ để đảm bảo an toàn.
• - Thuốc kháng Androgen: Spironolactone (Aldactone) có thể được xem xét sử dụng cho phụ nữ và trẻ em gái vị thành niên khi kháng sinh đường uống không mang lại hiệu quả.
• - Isotretinoin: Có nguồn gốc từ vitamin A, là loại thuốc thường được sử dụng trên lâm sàng để trị mụn đầu đen, mụn trứng cá, mụn bọc,...Nếu được dùng với liều lượng phù hợp với làn da trong khoảng thời gian trị liệu tương ứng, Isotretinoin sẽ phát huy công dụng trị mụn lên đến 85%. Tuy nhiên, bạn cần lưu ý thực hiện theo sự kê đơn từ bác sĩ chuyên khoa, vì loại thuốc này có tác dụng phụ và chỉ được khuyên dùng cho những trường hợp mụn trứng cá nghiêm trọng không đáp ứng với các phương pháp điều trị khác.

>>> Xem thêm: Mặt Nổi Mụn Trắng Nhỏ Nguyên Nhân Do Đâu? Cách Xử Lý Hiệu Quả

Uống thuốc kháng sinh theo chỉ định của bác sĩ cũng giúp điều trị mụn đầu đen (Nguồn: Internet)

Trị mụn đầu đen tại nhà bằng nguyên liệu tự nhiên

Bạn cũng có thể tận dụng các nguyên liệu sẵn có trong nhà sau đây để trị mụn đầu đen:

• - Mật ong: Thành phần này có khả năng khử trùng, hỗ trợ se khít lỗ chân lông, cấp ẩm cho da. Làm ấm mật ong nguyên chất trong vài phút, sau đó thoa đều lên vùng da có mụn đầu đen. Sau khoảng 10 phút, rửa sạch với nước ấm.
• - Baking soda: Trộn hỗn hợp baking soda với nước theo tỷ lệ 1:1, khuấy đều rồi đắp lên vùng da bị mụn đầu đe. Để khô trong 15 phút rồi rửa sạch bằng nước ấm. Lưu ý, những người có làn da nhạy cảm không nên dùng baking soda vì dễ gây kích ứng da.
• - Trứng gà: Chuẩn bị một quả trứng gà, một chiếc vải mềm và một chiếc bát. Tách lấy lòng trắng trứng, nhúng miếng vải sạch vào lòng trắng trứng rồi thoa đều lên vùng da bị mụn. Thư giãn khoảng 10-15 phút trước khi rửa mặt sạch lại với nước sạch. Phương pháp này giúp trị mụn đầu đen và làm sáng da hiệu quả.
• - Bột yến mạch: Đắp bột yến mạch 2-3 lần/tuần để thấy mụn đầu đen giảm đáng kể. Đồng thời, lỗ chân lông được thu nhỏ và làn da không còn bóng nhờn.

Lưu ý: Các cách trị mụn đầu đen bằng nguyên liệu tự nhiên nêu trên chưa được Bộ Y Tế kiểm định về tính an toàn và độ hiệu quả, chỉ mang tính chất tham khảo. Eucerin không khuyến khích áp dụng.

>>> Xem thêm: Mụn Ẩn Có Tự Hết Không? Bao Lâu Sẽ Hết? Cách Điều Trị Mụn Ẩn

Để chăm sóc da ngăn ngừa mụn đầu đen ở mặt hiệu quả, bạn cần loại bỏ nguyên nhân gây mụn, giữ cho lỗ chân lông luôn thông thoáng, sạch sẽ và tránh các tác động xấu làm da tổn thương. Dưới đây là những điều bạn cần lưu ý khi chăm sóc da ngăn ngừa mụn đầu đen:

- Rửa mặt thường xuyên:

Rửa mặt 2 lần/ngày vào buổi sáng và buổi tối bằng sữa rửa mặt dành cho da mụn để loại bỏ bã nhờn và bụi bẩn. Chọn sữa rửa mặt dịu nhẹ, không gây đỏ da hay kích ứng. Khi rửa mặt, xoa bóp nhẹ nhàng để kích thích mạch máu lưu thông và tránh bít tắc lỗ chân lông. Rửa mặt với nước sạch sau khi ăn thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ.

Một sản phẩm hỗ trợ trị mụn đầu đen bạn có thể cân nhắc là Eucerin ProAcne 3X Cleanser, chứa phức hợp 3X Acid: AHA, BHA và PHA, giúp loại bỏ dầu thừa và bã nhờn mà không khiến kích ứng hay khô căng da.

Sữa rửa mặt giảm mụn Eucerin ProAcne 3X Cleanser (Nguồn: Eucerin)

- Tẩy tế bào chết định kỳ cho da kết hợp mặt nạ dưỡng ẩm:

Tẩy tế bào chết 1 lần/tuần và đắp mặt nạ dưỡng ẩm 2 lần/tuần để cung cấp độ ẩm cần thiết, giảm dầu nhờn và mụn đầu đen.

Eucerin ProAcne Solution Scrub là một lựa chọn lý tưởng cho da mụn, da dầu mụn. Sản phẩm không chứa dầu, không gây kích ứng và không làm tình trạng mụn trở nên tồi tệ hơn. Với các vi hạt siêu nhỏ, ProAcne Scrub nhẹ nhàng loại bỏ tế bào chết - nguyên nhân chính gây mụn đầu đen. Điều này giúp lỗ chân lông thông thoáng và bề mặt da mịn màng hơn.

Tẩy tế bào chết cho da mụn Eucerin ProAcne Scrub (Nguồn: Eucerin)

- Gội đầu thường xuyên:

Dầu thừa và bụi bặm trên tóc có thể làm tắc lỗ chân lông, do đó cần gội đầu thường xuyên để phòng ngừa mụn đầu đen.

- Thận trọng khi sử dụng mỹ phẩm:

Chọn mỹ phẩm không chứa dầu để tránh bít tắc lỗ chân lông. Khi chọn đồ trang điểm, nước tẩy trang, kem chống nắng, hãy chú ý đến thành phần sản phẩm.

- Xây dựng chế độ sinh hoạt khoa học:

Hạn chế đồ uống chứa nhiều đường, cồn, cafein vì chúng có thể gây hại cho gan và kích thích tuyến bã nhờn. Duy trì chế độ ăn uống lành mạnh, bổ sung rau quả tươi, uống đủ 2-2,5 lít nước/ngày. Sắp xếp thời gian nghỉ ngơi hợp lý, tránh stress và lo lắng.

- Không lạm dụng lột mụn đầu đen:

Phương pháp này có thể làm da tổn thương nghiêm trọng, khiến da nhạy cảm hơn và lỗ chân lông to hơn. Tránh xông mặt hay nặn mụn đầu đen vì không đủ an toàn và dễ gây tổn thương da. Hạn chế trang điểm khi bị mụn và tẩy trang kỹ càng để tránh bít tắc lỗ chân lông.

>>> Xem thêm: 10 Cách trị thâm mụn tại nhà hiệu quả và nhanh chóng nhất

Hướng dẫn chăm sóc da ngăn ngừa mụn đầu đen hiệu quả (Nguồn: Internet)