Người bị suy nhược cơ thể nên ăn gì, kiêng gì để góp phần cải thiện bệnh, nâng cao sức khỏe là vấn đề được nhiều người quan tâm. Chứng suy nhược cơ thể có thể xảy ra với bất kỳ ai, ảnh hưởng đến thể trạng, tâm lý của người bệnh.
Tổng quan suy nhược cơ thể là gì?
Trước khi giải đáp câu hỏi suy nhược cơ thể nên ăn gì, chúng ta cần tìm hiểu một số thông tin tổng quan về suy nhược cơ thể. Suy nhược cơ thể là chứng rối loạn phức tạp, triệu chứng đặc trưng là người bệnh cảm thấy toàn thân mệt mỏi, suy nhược, thiếu năng lượng, dễ mắc bệnh.
Suy nhược cơ thể là dấu hiệu cảnh báo tình hình sức khỏe của người bệnh đang gặp vấn đề, suy kiệt nghiêm trọng. Cơ thể của người bệnh gần như không còn khả năng phục hồi một cách tự nhiên, thay vì vậy cần phải được điều trị bằng dinh dưỡng hoặc thuốc và nghỉ ngơi.
Bất kỳ ai cũng có thể gặp chứng suy nhược cơ thể. Trong đó, người từ 40 - 50 tuổi, đặc biệt là phái nữ có nguy cơ mắc bệnh suy nhược cơ thể cao hơn. Đối với chứng bệnh suy nhược cơ thể, việc đầu tiên cần thực hiện là xác định tác nhân gây suy nhược cơ thể.
Để cải thiện tình trạng sức khỏe cho người bệnh một cách hiệu quả, bền vững thì phải can thiệp vào đúng căn nguyên gây bệnh. Song hành với quá trình điều trị căn nguyên, người bệnh cần tư vấn bác sĩ để biết bị suy nhược cơ thể nên ăn gì, xây dựng chế độ dinh dưỡng ra sao để thúc đẩy quá trình hồi phục.
Chế độ dinh dưỡng khoa học cho người suy nhược cơ thể
Trước khi giải đáp thắc mắc cơ thể suy nhược nên ăn gì, chúng ta cần biết nên xây dựng chế độ dinh dưỡng cho người bệnh suy nhược cơ thể ra sao là phù hợp, khoa học.
- Xây dựng chế độ dinh dưỡng để bổ sung các dưỡng chất thiết yếu: Khẩu phần cần được xây dựng sao cho cung cấp đầy đủ các nhóm dưỡng chất quan trọng. Khẩu phần phải phù hợp với độ tuổi cũng như thể trạng của người bệnh. Chế độ ăn uống cần cung cấp các nhóm chất dinh dưỡng như sau:
- Tinh bột: Nguồn năng lượng mà cơ thể cần cho hầu hết các hoạt động sống chủ yếu được cung cấp từ tinh bột.
- Protein: Protein (hay đạm) là nguyên liệu chính để xây dựng các tế bào, hệ cơ, góp phần giúp nâng cao hệ thống miễn dịch cho cơ thể. Đạm là nguồn dưỡng chất có vai trò quan trọng với cơ thể, hỗ trợ các cơ quan bên trong cơ thể duy trì hoạt động.
- Chất béo: Mỗi người cần bổ sung các dạng chất béo không no, chẳng hạn như axit béo omega-3 có nhiều ở một số loại cá biển (cá thu, cá ngừ, cá hồi…) hoặc dầu thực vật (dầu ô liu, dầu đậu nành, dầu vừng…) giúp não bộ trở nên linh hoạt hơn, cải thiện tâm lý theo chiều hướng tích cực.
- Vitamin và khoáng chất: Vitamin nhóm B, C có khả năng giúp tăng cường hệ thống miễn dịch, duy trì hoạt động của tế bào, góp phần phục hồi trạng thái sức khỏe. Người bị suy nhược cơ thể có thể cần tiến hành bổ sung thêm các vi chất khác như kali, natri, kẽm, magie… (tùy theo nhu cầu).
- Chia khẩu phần thành nhiều bữa: Khẩu phần ăn hàng ngày nên được chia tối thiểu thành 3 bữa chính, 2 bữa phụ. Chia nhỏ bữa ăn hỗ trợ cơ thể hấp thụ chất dinh dưỡng một cách hiệu quả hơn, giúp bạn ăn uống ngon miệng hơn.
- Đa dạng hóa thực phẩm: Các loại thực phẩm được sử dụng trong khẩu phần và cách chế biến món ăn cần được thay đổi hàng ngày để mang đến cho người bị suy nhược cơ thể cảm giác thèm ăn, góp phần kích thích vị giác.
- Chọn những phương pháp bổ sung chất dinh dưỡng hợp lý: Những người bị suy nhược cơ thể mắc kèm nhiều bệnh nền, lớn tuổi có thể cần được bổ sung chất dinh dưỡng thông qua đường uống, tĩnh mạch…
Bị suy nhược cơ thể nên ăn gì để mau hồi phục?
Suy nhược cơ thể nên ăn gì để đẩy nhanh quá trình hồi phục? Người bị suy nhược cơ thể nên tư vấn bác sĩ dinh dưỡng, có thể tham khảo bổ sung những nhóm thực phẩm dưới đây vào khẩu phần hàng ngày:
1. Các loại cá
Cá là nguồn cung cấp dưỡng chất dồi dào, mang đến cho sức khỏe nhiều lợi ích, đặc biệt là cá thu, cá hồi, cá ngừ, cá mòi… Axit béo omega-3 trong các loại cá béo có thể giúp cải thiện chức năng não bộ, giảm tình trạng viêm trong cơ thể bởi đây có thể là nguyên do gây mệt mỏi.
2. Các loại thịt đỏ
Các loại thịt đỏ (thịt heo, thịt cừu, thịt bò, thịt dê…) không chỉ dồi dào protein (đạm) mà còn chứa nhiều vitamin, đặc biệt là vitamin B12. Cung cấp đầy đủ những dưỡng chất kể trên giúp cơ thể chống lại tình trạng suy nhược, mệt mỏi (1). Tuy nhiên, ăn quá nhiều các loại thịt cần lưu ý sẽ ăn chất béo bão hòa - yếu tố nguy cơ dẫn đến tình trạng tăng lipid máu, mắc bệnh tim mạch. Thế nên, bạn chỉ nên dùng thịt đỏ với lượng vừa đủ theo khuyến nghị của chuyên gia dinh dưỡng.
3. Các loại rau củ
Các loại rau củ cũng là lựa chọn phù hợp nếu bạn chưa biết suy nhược cơ thể nên ăn gì. Những loại rau củ quả tươi như cà rốt, khoai lang, súp lơ xanh, bắp cải… rất giàu khoáng chất và vitamin, giúp người bị suy nhược cơ thể lấy lại năng lượng, tăng cường sức đề kháng, làm giảm triệu chứng mệt mỏi, xanh xao. Để cơ thể hấp thu dưỡng chất một cách tối đa từ các loại rau củ, bạn nên chế biến loại thực phẩm này bằng cách luộc, hấp, nấu canh.
4. Ngũ cốc
Ngũ cốc là thực phẩm tốt cho người suy nhược cơ thể, cung cấp hàm lượng lớn chất xơ, vitamin cùng một số khoáng chất thiết yếu như sắt, magie, selen… Người bị suy nhược cơ thể nên dùng ngũ cốc hàng ngày để cung cấp đầy đủ năng lượng trong ngày cũng như giúp bạn no lâu hơn.
Một số loại ngũ cốc tốt cho sức khỏe, chứa nhiều dưỡng chất như gạo lứt, yến mạch… có thể được dùng để thay thế cho mì, bún, cơm trong bữa ăn hàng ngày. Nghiên cứu chỉ ra rằng, người bình thường nên bổ sung tối thiểu 240 - 360 gam bột ngũ cốc/ngày, người suy nhược cơ thể nên bổ sung tối thiểu 380 - 400 gam bột ngũ cốc/ngày để đảm bảo cung cấp cho cơ thể đầy đủ năng lượng (2).
5. Các loại trái cây cho người suy nhược cơ thể
Nếu bạn chưa biết bị suy nhược cơ thể nên ăn gì thì đừng bỏ qua những loại trái cây dồi dào năng lượng, hữu ích cho sức khỏe, chẳng hạn như:
- Chuối: Chuối có thể được dùng như một loại thức ăn nhanh để giúp người bị suy nhược cơ thể duy trì năng lượng.
- Quả bơ: Bơ chứa các dưỡng chất, chất xơ, chất béo tốt, protein có thể giúp duy trì mức năng lượng trong suốt cả ngày. Đây là loại trái cây phù hợp với người bị suy nhược cơ thể.
- Kỷ tử: Kỷ tử chứa nhiều dưỡng chất, có đặc tính chống oxy hóa, hữu ích cho người bị suy nhược cơ thể.
- Táo: Táo cung cấp cho cơ thể năng lượng, chất xơ, chất chống oxy hóa giúp chống lại tình trạng viêm nhiễm.
- Dâu tây: Dâu tây là nguồn cung cấp folate, vitamin C, khoáng chất hữu ích. Dâu tây cũng có chứa phenol - chất chống oxy hóa thiết yếu, giúp cơ thể tạo ra năng lượng ở cấp độ tế bào.
- Cam: Cam chứa nhiều vitamin C, giúp làm giảm sự căng thẳng oxy hóa trong cơ thể, góp phần ngăn ngừa tình trạng mệt mỏi.
- Quả mọng sẫm màu: Quả mọng sẫm màu có xu hướng chứa nhiều chất chống oxy hóa tự nhiên hơn những loại quả mọng có màu nhạt, giúp làm giảm viêm, cải thiện triệu chứng mệt mỏi. Thế nên quả mọng sẫm màu là thực phẩm dành cho người suy nhược cơ thể hữu ích với sức khỏe.
Người suy nhược cơ thể nên kiêng ăn gì để mau khỏe?
Bên cạnh việc tìm hiểu người suy nhược cơ thể nên ăn gì, người bệnh cần biết nên kiêng ăn gì để nhanh khỏe hơn. Dưới đây là các nhóm thực phẩm người bị suy nhược cơ thể cần kiêng dùng:
- Trám lạm dụng chất béo: Chất béo giúp các hoạt động trong cơ thể diễn ra thuận lợi hơn, duy trì sự săn chắc ở cơ bắp. Nhiều người lầm tưởng việc dung nạp nhiều chất béo sẽ giúp làm trọng lượng gia tăng. Trên thực tế, người bệnh suy nhược cơ thể lạm dụng chất béo thậm chí không giúp cân nặng được cải thiện mà còn khiến tình trạng bệnh trầm trọng hơn. Người bị suy nhược cơ thể không nên cắt bỏ hoàn toàn chất béo ra khỏi khẩu phần mà chỉ cần điều chỉnh lượng dầu mỡ sao cho thích hợp để làm giảm triệu chứng mệt mỏi.
- Thực phẩm chế biến sẵn, đóng gói: Thực phẩm được chế biến, đóng gói sẵn thường có chứa chất bảo quản dễ gây hại cho người bệnh suy nhược cơ thể. Những món ăn vặt như xúc xích, khoai tây chiên… chứa nhiều năng lượng nhưng không cung cấp đầy đủ dưỡng chất khiến cơ thể ngày càng mệt mỏi, suy nhược. Nhiều loại thực phẩm chế biến sẵn chứa chất béo bão hòa không tốt cho sức khỏe, làm gia tăng nguy cơ gây bệnh ung thư. Thế nên người bệnh suy nhược cơ thể nên hạn chế dùng những loại thực phẩm này.
- Hạn chế tinh bột: Với những người có thể trạng bình thường, tinh bột là nguồn cung cấp năng lượng hữu ích cho sức khỏe. Thế nhưng người bệnh suy nhược cơ thể nên hạn chế dùng tinh bột trong khẩu phần. Lý do là vì nếu ăn quá nhiều những món ăn có chứa tinh bột có thể khiến các triệu chứng choáng váng, mệt mỏi… trở nên nghiêm trọng hơn.
Ngoài ra, những loại thực phẩm như thịt chó, mộc nhĩ, hải sâm, baba… cũng không thích hợp để người bị suy nhược cơ thể dùng. Đường nhân tạo, mì chính cũng khiến não bộ bị kích thích, khiến chứng suy nhược cơ thể diễn ra ngày càng nghiêm trọng.
Một số món ăn phù hợp cho người suy nhược cơ thể
Để giúp bạn đọc có lời giải đáp cụ thể hơn cho thắc mắc bị suy nhược cơ thể nên ăn gì, bài viết này sẽ gợi ý một số món ăn mà người suy nhược cơ thể có thể tham khảo áp dụng:
- Cá chép hấp gừng: Cá chép chứa nhiều dưỡng chất như canxi, omega-3, protein… giúp người có thể trạng yếu phục hồi sức khỏe, nâng cao sức đề kháng. Cá chép hấp cùng với gừng giúp khử mùi tanh, gia tăng độ ấm cho món ăn. Món ăn này đặc biệt phù hợp với người bị suy nhược cơ thể do nhiễm lạnh.
- Cháo chim bồ câu hạt sen: Thịt chim bồ câu chứa nhiều dưỡng chất, ví dụ như vitamin nhóm B, chondroitin, axit amin, protein. Các dưỡng chất này có công dụng nâng cao hệ miễn dịch, cải thiện tình trạng suy nhược cơ thể. Hạt sen có công dụng nâng cao chất lượng giấc ngủ, giúp cơ thể mạnh khỏe hơn. Cháo chim bồ câu hạt sen giúp cải thiện triệu chứng suy nhược cơ thể, hồi phục sức khỏe thể chất và tinh thần.
- Cháo đậu đỏ: Đậu đỏ chứa hàm lượng khoáng chất và chất xơ dồi dào, tốt cho hệ tiêu hóa. Cháo đậu đỏ là món ăn bổ dưỡng, phù hợp với người bị suy nhược cơ thể.
- Gà hầm sâm: Nhân sâm và thịt gà đều là thực phẩm chứa nhiều dưỡng chất, tốt cho sức khỏe, ví dụ như lipid, protein, khoáng chất, vitamin… giúp người bệnh khắc phục tình trạng suy nhược cơ thể, mệt mỏi.
>> Tham khảo thêm: 13 món ăn cho người suy nhược cơ thể
Câu hỏi thường gặp về người suy nhược cơ thể nên ăn uống gì
Dưới đây là một số câu hỏi thường gặp về vấn đề bị suy nhược cơ thể nên ăn gì:
1. Người già bị suy nhược cơ thể nên ăn thực phẩm gì?
Người già bị suy nhược cơ thể ăn gì cho khỏe là vấn đề nhận được nhiều sự quan tâm. Người già nên ăn một số loại thực phẩm như thịt đỏ (thịt bò, thịt lợn…) chứa nhiều vitamin, protein để cải thiện triệu chứng uể oải, mệt mỏi. Thế nhưng, người già chỉ nên ăn thịt đỏ với lượng vừa phải để tránh gặp nguy cơ mắc bệnh tim mạch do thịt đỏ có chứa chất béo bão hòa.
Trong những loại thức ăn cho người suy nhược cơ thể cao tuổi không thể thiếu rau củ, ví dụ như cà rốt, súp lơ… Loại thực phẩm này cung cấp các khoáng chất, vitamin hữu ích, giúp người bệnh cải thiện tình trạng sức khỏe. Sữa chua cũng là thực phẩm mà người già bị suy nhược cơ thể nên ăn. Sữa chua cung cấp các lợi khuẩn cho đường ruột, góp phần kích thích hoạt động của hệ tiêu hóa, hỗ trợ người lớn tuổi hấp thu nhiều dưỡng chất hơn, sớm cải thiện sức khỏe. Trong giai đoạn phục hồi sức khỏe do suy nhược cơ thể, người lớn tuổi nên ăn nhiều ngũ cốc hơn.
2. Cơ thể suy nhược ăn gì để bồi bổ?
Suy nhược cơ thể ăn gì cho bổ cũng là thắc mắc của nhiều người. Cá béo (cá hồi, cá mòi, cá ngừ…) là những loại thực phẩm giúp giảm suy nhược cơ thể, bồi bổ sức khỏe hiệu quả. Các loại cá này cung cấp thêm năng lượng, giúp người bệnh cải thiện triệu chứng uể oải, mệt mỏi. Protein và vitamin B trong cá béo giữ vai trò quan trọng trong quá trình chuyển hóa năng lượng. Axit béo omega-3 trong cá béo giúp chống viêm - một trong những tác nhân gây ra tình trạng mệt mỏi, kiệt sức.
Để bồi bổ sức khỏe, người bị suy nhược cơ thể nên bổ sung thịt nạc vào khẩu phần dinh dưỡng. Thịt nạc chứa protein cùng các vi chất như i-ốt, kẽm, sắt, vitamin B12… Qua đó, tiêu thụ thịt nạc giúp người bệnh tăng cường miễn dịch, nâng cao sức khỏe tổng thể, cải thiện chứng suy nhược cơ thể. Người bị suy nhược cơ thể cũng nên ăn ngũ cốc để bồi bổ sức khỏe. Ngũ cốc là nguồn cung cấp carbohydrate dồi dào, giúp người bệnh nạp năng lượng nhanh chóng khi mệt mỏi, kiệt sức. Vi chất trong ngũ cốc giúp bạn tăng cường sức đề kháng, giải phóng thêm năng lượng từ cơ bắp.
3. Người suy nhược cơ thể nên uống những gì?
Chúng ta đã biết suy nhược cơ thể nên ăn gì, vậy người bị suy nhược cơ thể nên uống gì? Để nâng cao sức khỏe, cải thiện triệu chứng suy nhược, người bệnh có thể dùng các loại sữa chứa nhiều năng lượng. Sữa cũng cung cấp các dưỡng chất quan trọng như vitamin B, C, D, canxi, kali, kẽm, lợi khuẩn… góp phần đẩy nhanh quá trình hồi phục sức khỏe. Người bị suy nhược cơ thể nghiêm trọng có thể uống vitamin tổng hợp để bổ sung thêm vitamin và khoáng chất trong thời gian ngắn.
Người bị suy nhược cơ thể cũng có thể uống nước ép rau củ, trái cây, chẳng hạn như nước ép cam, táo, bưởi, ổi, kiwi… Những loại nước ép này cung cấp cho cơ thể hàm lượng vitamin C dồi dào, góp phần nâng cao sức đề kháng, ngăn cản sự xâm nhập của vi khuẩn, thúc đẩy cơ thể hấp thụ chất dinh dưỡng hiệu quả, nhanh chóng hơn, cải thiện tình trạng suy nhược cơ thể.
Lưu ý, người bị viêm loét dạ dày - tá tràng, mắc bệnh đái tháo đường nên thận trọng khi uống nước ép rau củ do có thể làm nghiêm trọng hơn tình trạng bệnh. Người bị suy nhược cơ thể cũng có thể uống nước khoáng để dung nạp thêm canxi, magie, natri… góp phần nâng cao sức khỏe.
Để đặt lịch thăm khám, điều trị bệnh tại Khoa Nội tổng hợp, Hệ thống Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh, Quý khách vui lòng liên hệ:
Mong rằng thông qua bài viết này mỗi người đã phần nào biết được suy nhược cơ thể nên ăn gì để cải thiện triệu chứng, nâng cao sức khỏe. Người bị suy nhược cơ thể nên đến cơ sở y tế thăm khám để được bác sĩ chỉ định phương hướng chữa trị phù hợp, tư vấn chế độ dinh dưỡng, sinh hoạt khoa học.
